JOSE SARAMAGO “İSA’YA GÖRE İNCİL”

 1998 Nobel Edebiyat ödülü alan Jose Saramago'nun Katolik kilisesinden afaroz edilip ülkesi Portekiz'den Kanarya Adaları'na göç etmesine yol açtığı söylenen tartışmalı romanı. Bu kitapta Saramago, İsa peygamberin doğumuyla başlayıp çarmıha gerilmesine kadar geçen yaşam öyküsünü kendi dilinden, peygamberi tekrardan insanlaştırarak anlatıyor. Yazarın nokta ve virgül dışında noktalama işareti kullanmaması, özellikle konuşma çizgileri bulunmaması diğer kitaplarında olduğu gibi bu kitabında da okumayı oldukça güçleştiriyor. Ancak masalsı anlatımı ve kitabın yarısından sonra başlayan felsefi tartışmaları ile zenginleşen kitap okuyucuya kaliteli bir deneyim sunuyor. Kitabı İsrail'e pandemi öncesinde yaptığımız turistik gezinin hatıraları eşliğinde okudum, keşke savaşlar ve bitmek bilmeyen kaos ortamı elverse de yine gidebilsek. İyilik, kötülük, günah, ölüm, kader, yaşam ve daha birçok kavramı  yeniden düşüneceğiniz ve sorgulayacağınız bu kitabı okumanızı öneriyorum, tabi öncesinde İsa peygamberin farklı mezheplerce farklı olduğu rivayet edilen yaşamını ve bölge haritasını gözden geçirdikten sonra.

DİDO SOTİRİYU “BENDEN SELAM SÖYLE ANADOLU’YA”

 Dido Sotiriyu Anadolu’da doğmuş, mübadeleyi yaşamış, Rum kadın yazar. Ortak tarihimizi dinlediği ve yorumladığı şekilde bu ünlü romanında anlatmış.1982 Abdi İpekçi Türk-Yunan Dostluk Ödülü alan bu kitap çok da kolay okunmayan savaşın ve eşlik ettiği travmaların, dinin kültürlere, insani değerlere, hatıralara baskın geldiği bir coğrafyanın hazin öyküsü. Aydın'ın Kırkıca köyünde (şimdilerde Şirince olduğu söyleniyor) yaşayan Manolis Aksiyatis'in 1.Dünya Savaşı ve Kurtuluş Savaşı'nda mücadeleyle geçen yıllarını karşı kıyıdan bize anlatıyor. Horoz dövüşleri gibi aynı kümeste yaşayabilecekken kızıştırılıp birbiri üzerine salıverilen halkların savaşlarını yüzyıllardır yaşıyor bu dünya, öyle görünüyor ki yaşamaya da devam edecek. Niye diye sorarsanız, kitapta da altı çizildiği şekilde sadece dış güçlerin diretmesi ya da kışkırtması ile değil, kendi içlerinde barındırdıkları hırslar, kıskançlıklar ve geçmiş travmaların verdiği güçle, nefretle...

THE BELLA

 

JASMIN SCHREIBER “MARIANA ÇUKURU”

 Bu kitabı tavsiye üzerine sesli kitap olarak dinledim. Yas ile uğraşan bir profesyonel olarak uzamış yas sürecinin iki güçlü karakter üzerinden oldukça güzel ele alındığını düşündüm. Mariana Çukuru metaforu da yas durumuna oldukça uygun olmuş. Kardeş kaybı yaşayan Paula ile eş kaybı yaşayan Helmut'un tesadüfen karşılaşmaları ve yaslarını paylaşmaları, Paula için yaşamına devam edebilme Helmut için ise huzurlu bir şekilde yaşamını noktalayabilme şansı yakalayabilmesine yol açıyor. Paula'nın kardeşi Tim ile yaşadığı diyalogların canlılığı kaybın gerçekçi acı ve hüznünü o kadar iyi ortaya koymuş ki yazarı tebrik etmek gerekir diye düşünüyorum. Aslında kaybın acısını yaşam enerjisine çevirebilmeyi başaran tüm insanları tebrik etmek gerekir...

KIM YOUNG-HA “BİR KATİLİN GÜNCESİ”

 Güney Kore çağdaş edebiyatına mensup Kim Young-Ha'nın 70 yaşındaki bir seri katilin Alzheimer hastalığına yakalanması sonrası yaşadıklarını anlatan kısacık ama çarpıcı kitabını hızlıca okudum. Kitapta Alzheimer hastalığına ilişkin tıbbi bilgiler o kadar doğru verilmiş ki yazarın tıbbi bir özgeçmişi olup olmadığını merak ettim, böyle bir bilgiye rastlamadım. Belleğin birçok insanın yaşamındaki temel unsurlardan biri olduğu aşikar, ancak bir seri katilin belleğe ne kadar gereksinimi olduğunu hayal edemezdim. Alzheimer hastaları ile çalışan ve polisiye seven biri olarak bu kitabın oldukça ilgimi çektiğini söylemeliyim. Şaşırtıcı sonuyla dikkatlice kurgulanmış bu öykünün hem bilgilendirici hem de oldukça düşündürücü olduğunu vurgulamam lazım. 

AYLİN BALBOA “BU HİKAYE SENDEN UZUN OSMAN”

 Aylin Balboa'nın okuduğum, daha doğrusu kendi sesinden dinlediğim ilk kitabı. Kısacık bir kitap olmasına rağmen sevgilisinden ayrılan bir kadının duygusal gelgitlerini, öfkesini, sevgisini, pişmanlıklarını bir çırpıda aktaran, tüm kadınların iç seslerine tercüman olmuş çarpıcı bir eser. Yazarın kendi kitabını seslendirmesi de bence Storytel'in sunduğu en güzel hizmetlerden biri. Kitabı kendim okusaydım o şekilde seslendirir miydim, vurgulamaları o şekilde yapar mıydım diye düşündüm doğrusu:) Yazarın gerçekçi anlatımı, kitaplardan ve filmlerden yaptığı alıntılar ile zenginleştirdiği metni edebi ve psikolojik bir şölene dönüştürmüş. Beğenerek dinledim, tavsiye olunur.

ERIC EMMANUEL-SCHMITT “BAYAN MİNG’İN HİÇ OLMAYAN ON ÇOCUĞU”

 "Onu elinde tutanı aydınlatan bir mumdur tecrübe" gibi birçok özdeyişi barındıran, hayalle gerçek, beklentilerle yaşam arasındaki farklılıkların altını çizen bu kısacık öykü/novella okura duygusal olduğu kadar düşündürücü bir deneyim sunuyor. Bayan Ming'in aslında hiç varolmayan on çocuğuna dair uydurduğu hikayelerin herbiri yaşama dair dersler içeriyor ve hayatı olduğu gibi kabul etmenin önemini vurguluyor. Konfüçyüs öğretisinin izlerini barındıran bu öykü bana yaşamı ve çevremizdekileri nasıl da kontrol edemeyeceğimizi, ancak şekillendirebileceğimizi ve rahat olmamız gerektiğini hatırlattı. Çin'in uzun yıllar boyu uyguladığı "tek çocuk" kanununun psikososyal sonuçlarını da sorgulayan bu kitap daha önce okuduğum yas tepkilerine dair bir makaleyi de aklıma getirdi. Çin'de tek çocuğunu kaybeden, belli bir yaşın üzerindeki ebeveynlere Shidu adı veriliyor ve maalesef bu insanlar birçok psikiyatrik bozuklukla ve yalnızlıkla karşı karşıya kalıyorlar. Ayrıca kitapta da değinildiği gibi onlarda yasalarla belirlenen bir zorunluluk bizlerde de son yıllarda bir tercih/zorunlu seçme hali olan tek çocuklu aile olmak belki de peşinden koşulmasına alışan bencil imparatorlar yaratıyor ve topluma/geleceğe bu şekilde yön veriyor. Aslında bir oyun yazarı olan ve felsefe eğitimi alan Fransız yazarın farklı dinleri konu alan başka kitapları olduğunu da öğrendim ki mutlaka okuma listesine alacağım.