27 Ocak 2019 Pazar

J.D. SALINGER "ÇAVDAR TARLASINDA ÇOCUKLAR"

Bunalımdaki bir ergenin dayanılması zor hikayesi..
Holden küçük erkek kardeşinin kaybından dolayı derin bir yas ve umutsuzluk içinde olan, zeki, entellektüel, duygusal ama bu özelliklerinin hiç de farkında olmayan ve tam anlamıyla "hödük" olmaya çalışan yalnız, kendine güvenmeyen, asi bir ergen.
Holden'ı hayatta tutan Phoebe adlı küçük kız kardeşi.
Kitap boyunca Holden Central Park'taki gölde yaşayan ördeklere kışın göl donduğunda ne olduğunu çok merak ettiğinden bahsediyor. Sanki o ördekler Holden'ın yalnızlık ve mutsuzluktan üşüyen yüreğini temsil ediyorlar. Ördeklere acırken farkında olmadan kendini anlatıyor Holden. Okuldan atılmış, bu nedenle evine gidemeyen, "büyük" görünümlü, ama kışın ortasında sokakta kalmış, yalnız küçük bir çocuk aslında.
Okuyucu kitap boyunca Holden'dan hem tiksiniyor, hem de ona gizliden acıyıp, onu seviyor. Tıpkı yazarın/ kahramanın kendine karşı hissettiği ikircikli duyguları gibi.
Kitap buram buram isyan, başkaldırı, yalnızlık ve çökkünlük kokuyor.
Amerikan toplumunda bu kitabın çok beğenildiği düşünüldüğünde ergen bir toplumun yalnızlıkla mücadelesine tanık oluyoruz sanki.
Kitapta one çıkan bir diğer tema da çocukluk ve masumiyet; diğer bir deyişle büyümekle masumiyetin yitirilişi.
Belki bu yüzden kitabı ergenlik çağında okuyanlar çok beğenmişler, erişkinlerse pek fazla değil.
Kitabı değil ama dipnotları okuyup anlamaya çalışırsanız beğeniyor ve Salinger'ın kişiliğini merak etmeye başlıyorsunuz..

ERLEND LOE “ DOPPLER”


"Doppler" son dönemde okuduğum en başarılı romanlardan biri. Aslında 116 sayfalık bir novella, ama bir tarz, bir duruş. Norveç'in hatta son dönemlerde dünyanın en çok okunan yazarlarından biri Erlend Loe'nin sıkıcı kent yaşamından sıkılmış, kafa travmasıyla biraz da disinhibe olmuş, yani benliğini kontrol eden biyopsikososyal kementlerden kurtulmuş orta yaşlı bir adamın babasını kaybettikten sonraki yas ve uyum sürecini anlatan bu kitap insana yaşamını tekrar ve tekrar gözden geçirme fırsatı sunuyor. En çok da küçük çocuklarının defalarca izlediği çizgi filmler ile bunların müziklerinden nefret etmesi, yine de bunlara takılıp kalmasına bayıldım. Ebeveynlerin beynini yiyen o çocuk şeylerinin sinek vızıltısı gibi insanın beynine üşüşmesini çok iyi bildiğimden olabilir. Kentin rutininden kaçıp ormana sığınan bu adamın insanlığın tarih boyunca yaşadığı gelişim sürecine ve içsel dürtülerine boyun eğmek zorunda kalması çok üzücü. Yine de avcılık toplayıcılıktan takasa oradan da hırsızlığa giden ekonomik tutumları ile süt ve şeker karşısındaki yenilmişliği de oldukça sevimli. Şiddetle tavsiye ediyorum.


AYŞE KULİN “SON”


Ayşe Kulin'in "Kördüğüm" kitabı gibi "Kanadı Kırık Kuşlar"'dan sonra inişe geçtiğini düşündüğüm ikinci kitabı oldu. Yazar lütfen biyografik roman yazsın. Bu konuda internette başka yorumlar da okuyunca yazarın sanki kurguya son vermeye niyetlendiğini düşündüm. Herkes herşeyi yazmak, yemek, giymek, istemek, iyi yapmak vs. zorunda değil, yakışanı, istediğini, sevdiğini, en iyi yaptığını yapabilir pekala. Yine de okudum, beğenmedim değil...Her zamanki gibi sürükleyici bir şekilde yazılmış güncel bir roman. Romantik komediler gibi, keyifli vakit geçirmek, ara ara düşünmek ve sonrasında duygular hariç çok az şey hatırlamak gibi. Belki de olaylar değil, sadece duygular önemlidir, kimbilir? 



5 Eylül 2018 Çarşamba

DİNO BUZZATİ “TANRIYI GÖREN KÖPEK”


Buzzati'nin küçük öykülerden oluşan, müthiş hayal gücünü çok iyi yansıttığını düşündüğüm kitabı. Bir "Tatar Çölü" olmasa da güzel ve düşündürücü öyküler içermektedir. Öyle ki yüz insan okusa yüz farklı fikir üretebilir. En etkileyici olanı bence "Yedi Kat" isimli öyküdür. Yazarın "iyimser Kafka" olarak tanımlanması bence yanlıştır, Kafka kadar sıkıntılı olmasa da epey kötümserdir. Yine de hicivde başarılıdır. Ayrıca kitabın kapağı da oldukça yaratıcıdır. 




JULES VERNE “DOKTOR OX’UN DENEYİ”


Jules Verne'nin hayali Quiquendone kentinde-bir tür cittaslow geçen distopik öyküsü. Ana tema iyilik ve kötülük dikotomisi. İyi bir dünya o kadar ütopik ki gerçekle buluşturmak gerekiyor herhalde. Offenbach'ın  "Doktor Ox" adlı operasına da konu olan kült novella, herkeslerce okunmalı...

https://www.youtube.com/watch?v=HUvr4EMHvQM

AYŞE KULİN “KÖRDÜĞÜM”


Ayşe Kulin'in özellikle "Kanadı Kırık Kuşlar"dan sonra bir düşüş yaşadığını düşündüğüm kitabı. Yaratıcılık galiba böyle bir süreç, sürekli paralel seyretmiyor...Öykü içinde tutarsızlıklar barındırması ve sıradan olması, güncel olayların sanki zorla öyküye dahil edilmiş hissi uyandırması bakımından başarısız bulduğumu söylemeliyim. Yine de her kitabında olduğu gibi akıcı anlatımıyla Kulin bu kitabı da okunabilir kılmış.

PUŞKİN “YÜZBAŞININ KIZI”

Kitabın birçok baskı ve çevirisi yapılmış. Ben Sabahattin Ali ve Erol Güney çevirisini okudum. Dünya klasiklerinden en çok okunan romanlar arasına giren kitap Rus-Kafkas kültürü, savaş ve aşk temalarını barındıran bir dram.Çok yaratıcı bir öykü olduğunu söyleyemeyeceğim, ancak akıcı bir dille anlatılmış ve çeviri de gerçekten başarılı. Kitabın bir de filmi mevcut...
https://www.sinemalar.com/film/22814/yuzbasinin-kizi-2001